هدف از اجرای این پژوهش تعیین ارتباط بین توانایی تصویرسازی ورزشی و کارکردهای یادگیری مشاهده ای در ورزشکاران مرد بود. 115 ورزشکار مرد شرکت کننده در دوازدهمین المپیاد ورزشی دانشجویی با میانگین سنی 22.89±3.94 سال، پرسش نامه های پژوهش را تکمیل نمودند. یافته ها نشان داد ارتباط مثبت و معنا داری بین خرده مقیاس های توانایی تصویرسازی ورزشی و کارکردهای یادگیری مشاهده ای وجود دارد. یافته های تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز نشان داد توانایی تصویرسازی مهارت و هدف، کارکرد مهارتی و توانایی تصویرسازی راهبرد، کارکرد راهبردی یادگیری مشاهده ای را به طور معناداری پیش بینی می کنند. همچنین کارکرد اجرایی یادگیری مشاهده ای به طور معناداری توسط توانایی تصویرسازی هدف و تبحر پیش بینی می شود. یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می کنند مربیان و روانشناسان ورزشی می توانند در ورزشکارانی که از سطوح مهارتی نسبتا بالایی برخوردارند، با منطبق ساختن نوع توانایی تصویرسازی با کارکردهای یادگیری مشاهده ای متناظر آن، اثربخشی تصویرسازی و یادگیری مشاهده ای را بهبود بخشند.

هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر متغیرهای جنسیت، سطح مهارت و سن بر کارکردهای یادگیری مشاهده ای در تکواندوکاران است. 200 تکواندوکار (103 نخبه، 97 غیرنخبه) با دامنه سنی 38-13 سال (4.4±21.69) به صورت داوطلبانه به پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای پاسخ دادند. این پرسشنامه سه کارکرد یادگیری مشاهده ای (مهارت، استراتژی و اجرا) در ورزشکاران را اندازه گیری می کند. نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان داد بین تکواندوکاران زن و مرد در استفاده از کارکردهای یادگیری مشاهده ای تفاوتی وجود ندارد اما در بررسی سطح رقابت نشان داد تکواندوکاران نخبه از کارکردهای یادگیری مشاهده ای بیشتر از افراد غیر نخبه استفاده می کنند   .(p<0.05) همچنین تکواندوکاران از یادگیری مشاهده ای بیشتر برای بهبود مهارت، سپس استراتژی و اجرا استفاده می کنند. بعلاوه، نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معکوس بین سن تکواندوکاران و کارکردهای یادگیری مشاهده ای است که این ارتباط بین سن و کارکرد اجرا معنی دار است .(p<0.05) به نظر می رسد کارکردهای یادگیری مشاهده ای در رشته های مختلف ورزشی متفاوت است و مربیان باید این نکته را هنگام آموزش مدنظر قرار دهند. همچنین تاثیر سطح رقابت بیشتر از جنسیت بر بکارگیری یادگیری مشاهده ای توسط ورزشکاران است. مربیان باید به این نکته نیز توجه داشته باشند. بعلاوه اینکه یادگیری مشاهده ای باید برای ورزشکاران جوان تر و در سطوح مهارت پایین تر بیشتر به کار رود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر بازخورد خودکنترلی بر زمان بندی نسبی و مطلق طی تمرین مشاهده ای و بدنی بود. آزمودنی ها (90 نفر) به طور تصادفی به گروه های تمرین بدنی و مشاهده ای (خودکنترلی، جفت شده و آزمونگر) تقسیم شدند و به انجام یک تکلیف زمان بندی متوالی پرداختند. تکلیف فشردن کلیدهای 2، 4، 6 و 8 با حفظ زمان بندی نسبی و مطلق مشخص بود. گروه خودکنترلی در زمان نیاز طلب بازخورد می کردند. درصورتی که دو گروه دیگر بر زمان دریافت بازخورد، کنترلی نداشتند. در مرحله اکتساب 72 و یادداری و انتقال 12 کوشش انجام گرفت. داده ها با استفاده از روش تکرار سنجش و واریانس عاملی مرکب تحلیل شد. نتایج نشان داد در مرحله اکتساب، گروه خودکنترل و آزمونگر خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه جفت شده داشتند. در مراحل یادداری و انتقال، گروه خودکنترلی خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه های جفت شده و آزمونگر داشتند. همچنین گروه جفت شده خطای زمان بندی مطلق کمتری در مقایسه با گروه خودکنترلی نشان دادند.

در گذشته، رابطه بین نظریه های سنتی یادگیری در روان شناسی و نظریه های نوروفیزیولوژی رابطه نزدیکی نبود. اما به تازگی یافته های نو در علوم عصب شناسی برای پدیده های یادگیری گاه پیچیده، مانند یادگیری مشاهده ای، مکانیسم های عصبی نسبتا ساده ای کشف کرده اند که یکی از آنها نورون های آیینه ای است. این نورون ها نشان می دهند که مغز چگونه فعالیتی را که ما انسان ها مشاهده می کنیم در خود ثبت می نماید و انجام آن فعالیت را در همان لحظه یا در آینده آسان می سازد. نقش این نورون ها آن است که، در تعاملات اجتماعی، عمل فرد مشاهده کننده را با عمل فرد مورد مشاهده مطابقت می دهد و از این طریق به فرد مشاهده کننده کمک می کند تا از طریق همسو نمودن رفتار خود با رفتار فرد مورد مشاهده آن رفتار را بفهمد. در مورد منشا نورون های آیینه ای سه دیدگاه وجود دارند: (1) دیدگاه تکاملی که وجود نورون های آیینه ای را بخشی از سازگاری می داند که در طول عمر نوع جاندار در او تکامل یافته است، (2) دیدگاه تداعی که بر توانایی ذاتی در شکل دهی به نورون های آیینه ای با تاکید بر تجربه استوار است، و (3) دیدگاه اندیشه - عمل که طبق آن تصوری که ما از بازخوردهای حسی مرتبط با یک عمل می سازیم اساس اجرای درست آن عمل است. پیش از کشف نورون های آیینه ای دو تبیین عمده برای یادگیری مشاهده ای از سوی روان شناسان رفتاری و شناختی ارائه شده بود. رفتارگرایان به رهبریت بی اف اسکینر، واضع شرطی سازی کنشگر، برای یادگیری از راه مشاهده و تقلید آموزی سه عنصر مشاهده الگو، انجام رفتار مطابق با الگو، و دریافت تقویت را ضروری می دانستند. در مقابل، شناخت گرایان، به سرکردگی آلبرت بندورا، یادگیری مشاهده ای را عمدتا پدیده ای کاملا شناختی و خبر پردازانه معرفی کردند و برای یادگیری آن به چهار فرایند توجه، به یاد سپاری، باز آفرینی حرکتی، و انگیزش متوسل می شدند. کشفیات مربوط به نورون های آیینه ای هم دیدگاه رفتار گرایان و هم اندیشه شناخت گرایان را مورد چالش قرار می دهد.

هدف کلی تحقیق بررسی تاثیر توانمندسازی شناختی بر حافظه کاری و یادگیری مشاهده ای مهارت پرتاب دارت کودکان بود. 40 دانش آموز 11-10 ساله به صورت در دسترس انتخاب شدند. در مرحله اول توانمندسازی شناختی و در مرحله دوم یادگیری مشاهده ای پرتاب دارت انجام گرفت. در مرحله اول، ابتدا پیش آزمون شناختی گرفته شد، براساس سن و نمرات پیش آزمون افراد به دو گروه 20 نفره همگن تمرین شناختی و بدون تمرین شناختی تقسیم شدند. به گروه شناختی 8 جلسه 45 دقیقه ای تمرینات توانمندسازی شناختی داده شد. سپس افراد در پس آزمون شناختی شرکت کردند. آزمون شناختی با استفاده از نرم افزار کرسی بلک (حافظه کاری) انجام گرفت. در مرحله دوم، هر کدام از گروه های مرحله اول به دو گروه 10 نفری مشاهده ای+بدنی و بدنی تقسیم شدند. پس از شرکت در پیش آزمون پرتاب دارت، مرحله تمرین دارت (سه جلسه 20 پرتابی) به صورت مشاهده ای و بدنی بود. گروه مشاهده ای+بدنی علاوه بر پرتاب ویدیو مدل ماهر پرتاب دارت را مشاهده کردند. پس آزمون شناختی در انتها گرفته شد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری2*3 و 2*4 استفاده شد. نتایج نشان داد که حافظه کاری گروه شناختی به طور معناداری بهتر از گروه غیرشناختی بود. گروه شناختی+ مشاهده ای+ بدنی در پس آزمون دارت به طور معناداری بهتر از سایر گروه ها عمل کرد. به نظر می رسد که توانمندسازی شناختی موجب تسهیل یادگیری از طریق مشاهده می شود.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر قید تکلیف بر یادگیری الگو و پارامتر حرکت به هنگام یادگیری مشاهده ای می باشد. بدین منظور، 16 نفر که همگی راست دست بودند به صورت تصادفی به دو گروه با توپ و بدون توپ تقسیم شدند. هر دو گروه فیلم نمایش نقاط نورانی کل بدن را مشاهده کردند و تنها یکی از گروه ها می بایست مشابه با الگو، یک توپ را به سمت هدف پرتاب می کرد (دارای قید تکلیف) و گروه دیگر در مورد وجود هدف خارجی تکلیف اطلاعی نداشت (بدون قید تکلیف). گروه ها در مرحله اکتساب 20 کوشش را انجام دادند و یک روز بعد به منظور انجام آزمون یادداری، پنج کوشش را اجرا نمودند. شایان ذکر است که کینماتیک حرکت افراد به منظور مقایسه با کینماتیک الگو ثبت شد و تغییرپذیری در هماهنگی درون عضوی و نیز اختلاف حداکثر سرعت مچ از الگو محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که گروه بدون توپ در هماهنگی حرکتی نسبت به گروه با توپ، بیشتر شبیه به الگو عمل کرده است، اما در حداکثر سرعت مچ، رفتار گروه با توپ بیشتر شبیه به الگو می باشد. این نتایج هم در اکتساب و هم در یادداری مشاهده می شود. دلیل احتمالی این نتایج می تواند صرف نظر کردن گروه با توپ از الگوی حرکت به منظور دست یابی به هدف خارجی حرکت باشد.

هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی یادگیری مشاهده ای بر ترویج رفتارهای فراشناختی دانش آموزان در تکلیف چیپ فوتبال بود. چهل و دو دانش آموز داوطلب 11 تا 13 سال از منطقه 2 شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به سه گروه کنترل، مشاهده الگوی ماهر و مشاهده الگوی ماهر به همراه فعالیت فراشناختی تقسیم شدند. میزان فعالیت فراشناخت با استفاده از پر کردن پرسشنامه فراشناخت توسط دانش آموزان قبل و بعد از مداخله ارزیابی شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون مقایسه زوجی، آنوا و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج تفاوت معناداری را بین پیش آزمون و پس آزمون نشان داد. بررسی نتایج حاکی از این است که علاوه بر تاثیر استراتژی های فراشناختی بر بهبود رفتار فراشناختی، یادگیری مشاهده ای نیز یکی از راه های تاثیرگذار برای بهبود رفتار فراشناختی در کلاس درس تربیت بدنی می باشد.